پـارك- مـوزه بین المللی نفت مسجدسليمان (بخش اول) اسماعیل فرهادیان

احداث موزه ی بین المللی نفت و گاز مسجدسلیمان در مکان های مختلف

اسماعیل فرهادیان

توضیح سردبیر: اسماعیل فرهادیان کارشناس مخازن زیر زمینی نفت و گاز ایران، از سال 1380 تلاش خود را برای احداث موزه ی نفت در مسجدسلیمان که اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه در آن احداث شد، آغاز کرد که تا به امروز ادامه دارد. اسماعیل فرهادیان خود فرزند مسجدسلیمان است که در این راستا تلاش بسیار کردند و مقالات زیادی نوشتند. اختر نیوز مقالات اسماعیل فرهادیان و دیگر تلاشگران موزه ی نفت مسجدسلیمان را در اینجا منتشر میکند.

پـارك- مـوزه بین المللی نفت مسجدسليمان

مسجدسليمان، محل كشف نفت و گاز در خاورميانه و محل احداث اولين كارخانجات و تاسيسات نفتي و گازي در ايران و خاورميانه.

اسماعیل فرهادیان

در سال 1379 بعد از تبديل شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب به شركتهاي چند گانه از جمله پنج شركت بهره برداري نفت و گاز كارون، مارون، آغاجاري، گچساران و مسجدسليمان، مدیریت فنی این شرکت با همکاری کارکنان آگاه خود برنامه احداث پارک موزه بین المللی نفت ایران را در مسجدسلیمان تهیه و ازطریق مدیر عامل شرکت ملی مناطق به وزارت نفت در تهران ارجاء و  وزارت نفت برنامه ساخت پارك- موزه نفت را در تاسيسات با قدمت مسجدسليمان، در شهر اولين ها، اعلام نمود  در واقع ساخت اين پارك موزه را در شهر صنعتي مسجدسليمان منطقي دانست.

 خوشبختانه اين مهم به يمن آگاهان و دوستداران صنعت نفت ايران، دارد به بار مي نشيند و احداث پارك موزه نفت در شركت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان به وقوح خواهد پيوست. تا انشاا… بعد از تصويب نهائي به مرحله طرح و اجرا درآيد. بنابراين اميد مي رود از سال آينده كارهاي اوليه شروع شود و تا قبل از سال 2006 ميلادي  يا سال 1387 شمسي كه يك صدمين سال كشف نفت در خاورميانه مي باشد اين پارك موزه بين المللي كامل شده باشد و براي بازديد گردشگران و كارشناسان همه دنيا آماده باشد.

اشتغال زائي اين پروژه بطور مستقيم و غير مستقيم به بيش از 1000 نفر از جوانان بي كار و باسواذ اين خطه خواهد بود كه به تنهائي به بيش از كل افراد مشغول كنوني در واحدهاي شهرك صنعتي مسجدسليمان خواهد بود. همچنين در آمدي براي شهر و رونقي براي بازار و افتخاري براي صنعت نفت بوجود خواهد آمد. 

اهــداف:

• حفظ اعتبار مسجدسليمان، محل كشف نفت و گاز در ايران و خاورميانه.

• ارج گذاشتن به محل احداث اولين كارخانجات و تاسيسات نفتي و گازي در ايران و خاورميانه.

• ارائه اطلاعات به مردم از صنعت افتخار آفرين و پايه اي كشور.

• جلو گيري از تخريب تاسيسات نفتي و گازي با قدمت يك قرن ايران و خاورميانه.

3-  احداث مركزي در ايران براي نشان دادن فناوري هاي قرن گذشته صنعت نفت خاورميانه.

4-  باز سازي و استفاده بهينه از اين اثار بجا مانده  قرن گذشته.

5- اشتغال تعدادي از جوانان باسواد و بيكار اين مرز و بوم.

 

1. كسب در آمد دائمي و پيوسته براي حفظ و نگهداري اين ميراث صنعتي.

مسجدسليمان ، شهر اولين ها

1- اولين چاه نفت در كشور و خاورميانه

2- اولين چاه گاز در كشور و خاورميانه

3- عميق ترين چاه در كشور و خاورميانه

4- اولين چاه گاز ترش در كشور و خاورميانه با 35 درصد گاز هيدروژن سولفوره .

5- اولين كارخانه گوگرد سازي در كشور و خاورميانه

6- اولين تصفيه خانه آب در كشور

7- اولين لوله كشي آب در كشور

8- اولين كارخانه برق در كشور

9- اولين كابل كشي برق در كشور

10- اولين لوله كشي فاضلاب در كشور

11-اولين تصفيه خانه فاضلاب در كشور

12- اولين راه آهن در كشور

13- اولين فرودگاه در كشور

14- اولين پرواز هواپيما در كشور

15-اولين باشگاه تفريحي در كشور

16- اولين سينما در كشور

17- اولين باشگاه گلف در كشور

18- اولين استخر در كشور

19- اولين باشگاه سواركاري در كشور

20- اولين و مجهز ترين بيمارستان در كشور

21- اولين و مجهز ترين آزمايشگاه طبي در كشور

22- اولين باشگاه كريكت در كشور

23- اولين باشگاه تنيس در كشور

24- اولين باشگاه پينگ پنگ در كشور

25- اولين باشگاه فوتبال در كشور

26- اولين باشگاه شنا در كشور

27- اولين باشگاه بسكتبال در كشور

28- اولين باشگاه واليبال در كشور

29- اولين باشگاه اسكواش در كشور

30- اولين لوله كشي گاز شهري در كشور

31- اولين تصفيه خانه نفت در كشور

32- اولين اتومبيل در كشور

33- اولين جاده هاي آسفالته در كشور

34- اولين تاسيسات و دستگاههاي هواشناسي در كشور و خاور ميانه

35- اولين نقشه هاي زمين شناسي در كشور و خاورميانه

36- اولين واحد بهره برداري نفت و گاز در كشور و خاور ميانه

37- اولين ايستگاه تقويت فشار نفت در كشور

38- اولين شبكه تلفن در كشور

39- اولين شبكه تلگراف در كشور

40- اولين زمين گلف در كشور.

41- اولين زمين فوتبال رسمي در كشور و خاورميانه .

42- اولين باشگاه وزنه برداري در كشور .

43- اولين كارخانه شير پاستوريزه در كشور

44- اولين واحد نوشابه سازي در كشور

45- اولين واحد آتش نشاني در كشور .

46- اولين واحد كارگاهي با ماشين تراش در كشور

47- اولين پيست و تيم دوچرخه سواري در كشور

48- اولين كارخانه گچ در كشور

49- اولين پرواز هلي كوپتر در كشور

50- اولين راهداري در كشور

51- اولين آموزشگاه رانندگي در كشور

52- اولين كارخانه ماسه در كشور و خاور ميانه

• اولين پل فلزي در كشور و خاور ميانه
• اولين و بلندترين پل فلزي در كشور و خاور ميانه
• اولين تله كابين در كشور و خاور ميانه
• اولين آموزشگاه پرستاري در كشور و خاور ميانه
• اولين هنرستان صنعتي در كشور و خاور ميانه
• اولين كارخانه نان ماشيني در كشور و خاور ميانه
• اولين كارخانه سنگ شكن در كشور و خاور ميانه
• اولين نقاله حمل بار و مسافر در كشور و خاور ميانه
• اولين كارخانه آسفالت در كشور و خاور ميانه
• اولين باشگاه و سالن بولينگ در كشور
• اولين تيم دو ميداني در كشور
• اولين تيم شنا در كشور
• اولين تيم بيليارد در كشور
• اولين شهر صنعتي ايران و خاور ميانه.
• بالاترين در صد باسواد در كشور تا سال 1367.
• بالاترين در صد متخصص تا سال 1352.
• بالاترين در صد اشنغال در كشور تا سال 1352.
• اولين موزه زمين شناسي در كشور و خاور ميانه
• اولين كامپيوتر در كشور و خاور ميانه
• اولين باشگاه گلف بانوان در كشور و خاور ميانه
• اولين انجمن باغباني بانوان در كشور و خاور ميانه
• اولين سالنهاي نمايش و تاتر در كشور و خاور ميانه
• مركز اجراي برنامه هاي اكتشاف نفت و گاز و حفاري اولين چاهها در عربستان، كويت و عراق.
• اولين مسابقه قايقراني در آبهاي متاطم از گدارلندر تا لالي.
• اولين فرستنده خصوصي در ايران و خاورميانه به نام راديو نفتون.
• مخزن نفت مسجدسلیمان اولین مخزن نفت در جهان می باشد که مطالعه آن از نظر فشار های نفت و گاز و آب و سظوح تماس سیالات بصورت کلاسیک انجام شد(گزارش مستند شرکت نفت  1952 BP).
• مخزن نفت مسجدسلیمان اولین مخزن نفت کشور می باشد که در خشکی بطریق نصب پمپ های برقی درون چاهی در حال تولید می باشد.
• و اكنون بالاترين درصد بيكاري در كشور براي جوانان بااستعداد و با سواد شهر
• و پائين ترين سطح زندگي در كشور.

مسجدسليمان، توانائي ها و امكانات 

1.  وجود تعداد زيادي مخازن نفت و گاز زير زميني پير و جوان و تعدادي گنبد هاي هيدرو كربني كشف نشده.
2.  ميزان نفت در جا در مخازن كشف شده 30 ميليارد بشكه و گاز درجا 30 تريليون فوت مكعب بود.
3. ميزان نفت و گاز توليدي از ذخاير فوق تا كنون به ترتيب 4 ميليارد بشكه و 4 تريليون فوت مكعب بوده است.
4. ميزان نفت و گاز باقي مانده قابل استحصال به روشهاي جديد از ذخاير كشف شده موجود بيش از ميزان توليد شده در گذشته مي باشد.
5.  وجود مخازن گاز و نفت كشف نشده اي كه احتمالاً ميزان نفت و گاز در جاي آنها بيش از ميزان كشف شده موجود باشد.
6.  كارخانجات بهره برداري نفت.
7.  كارخانجات گاز و گاز مايع .
8.  كارخانه سيمان كارون مسجدسليمان .
9.  كارخانجات پتروشيمي مسجدسليمان.
10. واحد نم زدائي پتروشيمي رازي، تهيه كننده خوراك پتروشيمي رازي از چاههاي گازي ژوراسيك مسجدسليمان در مدت 32 سال گذشته. هم اكنون توليد گاز به 230 ميليون فوت مكعب در روز افزايش يافته است.
11. كارخانجات شيرين سازي گاز براي مصرف شهري و كارخانجات صنعتي.
12. كارخانجات شيرين سازي مايعات گازي.
13. تعدادي كارخانجات صنعتي زير بنائي پيشنهادي.
14. وجود سد عظيم برق آبي مسجدسليمان.
15. وجود سد بزرگ برق آبي شهيد عباسپور(سد كارون يك).
16. سد گتوند عليا كه درياچه عظيم و زيباي آن تا پائين دست سد مسجدسليمان ادامه پيدا خواهد كرد.
17. احداث پارك موزه – نفت بين المللي مسجدسليمان براي بازديد توريستها ي داخلي و خارجي
18. طبيعت جذاب و مناظر كوهستاني مناسب با اختلاف آب و هوا و دما در فاصله كمي از شهر براي تفريگاه مردم و توريست هاي ديگر شهرستان هاي كشور .
19. آثار باستاني سر مسجد و برد نشانده و بيش از 50 آثار ديگر.
20. وجود بقعه و امازاده هاي با قدمت در سراسر اين منطقه.
21. وجود معادن غني سنگ ، گچ و خاك براي مصارف صنعتي و شهري (سنگ موجود در كوي آسماري خوراك اوليه هزاران كارخانه سيمان را خواهد داد)
22. احداث شهر زيباي پارسوماش در نزديكي درياچه زيباي سد بزرگ كتوند عليا.

طـرح احداث پـارك- مـوزه نفت مسجدسليمان

الف: تاسيسات اصلي پارك موزه

1- چاه اكتشافي شماره 1 مسجدسليمان (MIS-1)

اولين چاه اكتشافي نفت خاور ميانه كه در سال 1908 در عمق 300 متري به نفت رسيد و آغاز انقلاب صنعت نفت در خاور ميانه را پايه ريزي نمود. بخشي از‌تأسيسات و دكل آن براي بازديد كنندكان پابرجاست.

اقدامات پيشنهادي:

تعريض فضاي چاه – احداث يك موزه در جوار چاه – تكميل تاسيسات – بازسازي و نوسازي تاسيسات- فضاي سبز- فنس و ديوار كشي – احداث 250  متر مربع ساختمان اداري امكانات رفاهي بازديد كنندگان- تابلو هاي اطلاعات – احداث يك خط آهن كوچك توريستي به طول 6 كيلومتر به منظور  ارتباط چاه شماره- 1 به كارخانجات بي بيان – امكانات ديگر مثل تلفن و غيره.

– در ضمن خريد و تخريب و تبديل به فضاي سبز خانه هاي اطراف چاه فوق در برنامه قرار دارد.

2- كارخانه گوگرد سازي، معروف به جي پي(Gas Plant (Sulfur

اين كارخانه به مدت بيش از 50 سال روزانه 150 تن گوگرد جامد تهيه و به خارج و بخشي هم به پالايشگاه آبادان و كارخانجات پتروشيمي به منظور تهيه اسيد سولفوريك صادر مي شد.

3- كارخانه تقطير نفت (Topping Plant)

اين كارخانه به مدت بيش از 50 سال روزانه 60 هزار بشكه نفت سبك مسجدسليمان را تقطير و به دو محصول سبك و مازوت تبديل مي شد. محصول سبك آن كه شامل مخلوطي از بنزين، نفت سفيد و گازوئيل بود، توسط خط لوله به پالايشگاه آبادان و محصول سنگين آن مازوت كه شامل مشتقات قير و روغن بود توسط خط لوله ديگري به مركز بار گيري در اهواز ارسال و در آنجا بوسيله قطار نفت كش براي سوخت كشتي هاي در خليج فارس يا كارخانجات، نيروگاهها  و كوره پزي ها ارسال مي شد.

در اين واحد با ابهت در حدود 10 سري پمپ ديده مي شود كه در زمانهاي مختلف از يك قرن پيش تا دهه قبل ساخته شده اند كه هر بيننده اي را به تفكر وامي دارد و بعينه پيشرفت فناوري را نشان مي دهد.

4-  اولین پالایشگاه نفت در ایران و خاورمیانه (L.D.U)

همانطوريكه از نام اين واحد بر مي آيد اين كارخانه روزانه 500 بشكه نفت سبك را به بنزين و گازوئيل تبديل و براي مصرف خودروها تحويل مي نمود. اين واحد مدتي نيز در هنكام جنگ تحميلي بكار مشغول بود. ولي اكنون كاملاً متروك مي باشد.

5-  واحد بهره برداري شماره – 9 بي بيان(BiBian PU- 9)

اين واحد نيز از 90 سال پيش مشغول كار مي باشد و كار تفكيك گاز از نفت توليدي را در چند مرحله به عهده داشته است. محصول را كه نفت سبك مي باشد به اهواز و سپس به خارج و يا به پالايشگاه آبادان پمپ مي نمود. اين واحد هم اكنون مشغول كار مي باشد و روزانه تا 30 هزار بشكه نفت را تفكيك و ارسال مي نمايد. جالب توجه اين است كه اين واحد خود يك موزه در حال كار مي باشد و كارشناسان خارجي بازديد كننده از اين واحد دستگاههاي قديمي و خارج از رد در حال كار آنرا باور نكردني مي دانند و تحت تاثير قرار ميگيرند.

اقدامات پيشنهادي:

1. تكميل تاسيسات اين كارخانجات.
2. استحكام تاسيسات موجود.
3.  پاك سازي و بازسازي تاسيسات و محيط كارخانجات،
4. احداث راههاي ارتباطي مناسب بين اين چهار واحد و چاههاي با قدمت توليدي و يا متروكه مشرف به اين واحد ها بوسيله راهروهاي سرپوشيده، جاده آسفالنه و راه آهن توريستي.
5. احداث پاركينگ هاي سرپوشيده.
6. نرده و ديوار كشي اطراف موزه.
7. احداث فضاي سبز مناسب.
8. احداث بلوار و جاده هاي مناسب.
9. احداث راهروهاي سر پوشيده در داخل واحد ها.
10. احداث ساختمان موزه و متعلقات آن به مساحت 600 متر مربع.
11. احداث مكان هاي رفاهي به مساحت 400 متر مربع.
12. احداث مكان هاي اداري به مساحت 200 متر مربع.
13. زيبا سازي تعدادي از تپه ها و كوه هاي مشرف به پارك كه تعدادي از چاه توليدي و يا متروكه در آن قرار دارد.
14. احداث سيستم نور پردازي براي همه نقاط موزه.
15. آبياري مناسب براي فضاي سبز و مصارف ديگر.
16. احداث يك خط آهن كوچك توريستي به طول 12 كيلومتر به منظور  ارتباط كاخانجات بي بيان – به كارخانه برق تمبي  با يك حلقه به دور درياچه تمبي.
17. امكانات ارتباطي و رايانه اي مناسب براي اطلاع گردشگران از همه بخشهاي موزه.

و غيره.

ب: تاسيسات فرعي پارك موزه

1-  چاه اكتشافي شماره 306 مسجدسليمان (MIS 306) 

چاه اكتشافي گاز ژوراسيك- 306 كه بعد از چاه شماره- 1 مهمترين چاه خاورميانه مي باشد، كشف كننده پر فشارترين و ترش ترين(35 درصد H2S)،  غني ترين و خطرناكترين گاز جهان در سال 1339 مي باشد. در عين حال اين چاه  عميق ترين چاه خاور ميانه به عمق 5200 متر تا سال 1342 مي باشد. چاه در هنگام حفاري بدليل شكسته شدن لوله جداري، فوران داخلي نمود. روزانه 500 ميليون فوت مكعب گاز ترش از مخزن ژوراسيك از عمق 5000 متري به به مخزن نفت آسماري در عمق 500 متري فوران نمود كه ضمن آن فشار مخزن آسماري بعد از شش ماه در حدود 1000  پاند بالا رفت و تركهاي پوش سنگ مخزن بيشتر شد. از آن زمان به بعد يعني از سال 1338 چشمه هاي نفت و گاز مسجدسليمان جريان بيشتري پيدا كردند. لذا به منظو.ر تخليه بخشي  از اين گاز چاه 307 در مخزن آسماري حفاري شد و به مدت شش ماه با دبي بسيار بالائي سوزانده شد كه كاركنان قديمي در مسجدسليمان صداي سوزانده شد گاز را با فشار و دبي بالا بخاطر دارند. پي از چند ماه با تقليل فشار از حالت بحراني چاه بسته شد. همزمان با حفاري انحرافي چاه 308  بعد از 6 ماه چاه 306 كشته شد. احتمالاً هنوز فوران داخلي در دبي كم وجود دارد. دكل چاه به پاس اهميت چاه بصورت برافراشته بر جا گذاشته شد.

اقدامات پيشنهادي دیگر:

الف- احداث یک موزه کوچک در محل چاه اکتشافی گاز ژوراسیک 306:

احداث یک موزه کوچک صحرائی از وسايل و تاسيسات حفاری و تولید چاههای گازی ژوراسیگ – تسطيح اطراف چاه – فنس و ديوار كشي –  محوطه سازي – بازسازي و زيبا سازي محيط – احداث 200 متر راهرو هاي مسقف – احداث 100 متر مربع ساختمان كه بخشي از آن بصورت همین موزه صحرائي كوچكي تكميل شود.

ب-احداث رصدخانه كوچك در بالای چاه اکتشافی گاز ژوراسیک 306:

احداث یک رصد خانه کوچک با تجهیزات لازم و مناسب بر روي كوه مجاور چاه مشرف بدليل قرار گرفتن چاه در ارتفاعات بالاي شهر به منظور رصد كردن مناظر  و بررسي علمي براي بازديد كنندگان. –  امكانات رفاهي مناسب – احداث 2 هكتار درختكاري و فضاي سبز –   و غيره.

2-  چاه شماره 3 مسجدسليمان (MIS F-3) 

در سال 1909 حفاري شد و قبل از راندن جداره 10 اينچ چاه فوران كرد و به دليل عدم وجود تكنولوژي براي كنترل، چاه به مدت 20 سال فوران نفت و گاز ميكرد، تا اينكه در سال 1929 و پيشرفت فن آوري، با حفاري دو حلقه چاه به نامهاي (MIS F-3-1) و (MIS F-3-2) در دو طرف آن فوران چاه به كنترل در آمد. ولي بدليل پوسيدكي و خوردگي لوله جداري چاهها، پيوسته نشت گاز از اطراف لوله هاي جداري زير زمين وجود دارد. بنابراين از 93 سال تا كنون به منظور ايمني و جلوگيري از افزايش فشار چاه و نشت گاز از لوله جداري زير زمين و انتقال  به سطح زمين در شرايط غير كنترلي، با احداث لوله جرياني از بين لوله هاي جداري و يك تفكيكگر، جريان گاز دائمي به ميزان 250 هزار فوت مكعب در روز در حال سوختن مي باشد. در ضمن بدليل عبور اين گاز از اطراف چاه از لايه ماسه سنگ ذخيره آب شيرين از عمق 70 متري، روزانه بيش از 200 متر مكعب آب شيرين ولي آلوده به گاز گوگردي بطور منقطع به سطح زمين جريان مي يابد(Water Lift) به دره اي در جوار چاه مي ريزد.

در برنامه اداره مهندسي بهره برداري مسجدسليمان، ايمن كردن كامل چاه براي تبديل چاه به بصورت بخشي از پارك موزه قرار دارد.

اقدامات پيشنهادي:

تكميل وسايل و تاسيسات چاه- بازسازي و نو سازي- فنس و ديوار كشي در اطراف محوطه – فضاي سبز-  تكميل پارك حنگلي موجود در مسير جاده دسترسي تا سر چاه – آسفات جاده دسترسي- احداث پاركينگ و قسمتهاي رفاهي سر پوشيده – احداث يك فوار مشعل از آب و گاز توليدي چاه – احداث حمامهاي آبگرم و معدني براي گردشگران با استفاده از آب گوگردي توليدي از سفره آب شيرين ولي گوگردي زير زميني.

استفاده بهينه از شرايط ناهنجار

استفاده بهينه از شرايط ناهنجار نشت گاز از اطراف چاه F- 3 به درون خانه ها كه سبب مسموميت، نارضائي و شكايات مردم شده است و مشكلات عديده اي را به وجود آورده است تا بدانجائيكه وزارت نفت مجبور به خريد و تخريب آن خانه ها شده است و در عوض تبديل اين نقطه به محلي تفريحي آموزشي براي آموزش و تفريح شهروندان و ايرانگردان داخلي و خارجي و نقطه اي براي اشتغال تعدادي از جوانان بيكار و با سواد اين شهرستان.

– در ضمن خريد و تخريب و تبديل به فضاي سبز خانه هاي اطراف چاههاي فوق در برنامه قرار دارد.

3- كارخانه برق تمبي (MIS Electric Power Plant)

كارخانه برق تمبي در سال 1912 با چهار توربين بخار به ظرفيت 9 مگاوات احداث  و شروع بكار كرد و تا سال 1968 از مدار خارج شدند.  در سال 1945 دو توربين سوئيسي سولزر گازي به منظور جايگزيني توربين هاي بخاري فوق احداث گرديد و جمعاً با توان 4/11 مليون وات در ساعت برق توليد مي نمود. عمر مفيد اين توربين ها توسط كارخانه سازنده 130 هزار ساعت كار تخمين زده شده بود كه تا سال 1989  سال خاموش كردن آنها، عملاً اين توربين ها نزديك دو برابر زمان عمر مفيد پيش بيني شده كارخانه سازنده كار كردند. حتي در زمان جنگ تحميلي نيز مدتي راه اندازي و برق كارخانجات و بخشي از شهر را در شرايط اضطراري تامين مي نمودند. كارخانه سازنده شركت سولزر سوئيس بدليل قدمت و كار كرد دو برابر زمان عمر مفيد، حاضر به تعويض اين ژنراتورها با نمونه هاي جديد و پيشرفته، بدون دريافت وجه و با شرط انتقال ژنراتور هاي قديم به آن كشور نمود.

هم اكنون اين كارخانه بصورت موزه زيبائي مورد استفاده قرار مي گيرد و براي بازديدكنندگان آماده است.

اقدامات پيشنهادي:

بازسازي و نو سازي- فنس و ديوار كشي – جاده و بلوار – فضاي سبز – احداث سد كوچكي به ارتفاع 3 متر بر روي رودخانه تمبي و تشكيل درياچه اي بطول 500 متر در محل اوليه آبفشان در جلو نيروگاه – راهروهاي سرپوشيده – احداث ساختمان اداري –  احداث مكان رفاهي – تابلو هاي اطلاعات-  احداث پاركينگ مسقف – احداث سد دوم به ارتفاع 6 متر در انتهاي درياچه سد كوچكتر در بالاي پل تمبي بر روي رودخانه تمبي(توسط شهرداري مسجدسليمان در حال احداث مي باشد) و تشكيل درياچه اي بطول 1500 متر – ادامه خط آهن توريستي با دور زدن اين دو درياچه ، هتل، و شهرك بازي و بازگشت به           بي بيان- تهيه امكانات مناسب ارتباطي و رايانه اي به منطور  كسب اطلاعات كامل از موزه –  و غيره.

4-  چشمه نفت سي برنج (MIS C Branch Slippage)

چشمه نفت بسيار زيبا و ديدني با توليد روزانه 4 تا 5 بشكه نفت خام سبك در دامنه كوهي در وسط شهر مسجدسليمان، كه اكثر ايران گردان و يا كارشناساني كه از نقاط مختلف ايران و يا دنيا براي بازديد شهر و يا صنايع نفت مسجدسليمان به اين شهر مسافرت مي كنند و معمولاً در آخرين مرحله بازديد خود از چشمه نفت سي برنج ديدن مي كنند، همه به اتفاق بسيار هيجان زده مي شوند و سئولات زيادي در اين رابطه مي كنند. هنگاميكه اطلاعاتي در باره مخزن و چگونگي جريان نفت به سطح زمين به آنها داده مي شود بسيار از بازديد آخر خود خرسند مي شوند و تقريباً اكثر آنها تقاضاي در يافت يك شيشه از  نمونه نفت چشمه در مقابل پرداخت وجهي را مي نمايند. در همين رابطه دو زمين شناس خارجي كه در اخر بازديد خود تقاضاي چند سانتيمتر مكعب از نفت چشمه را نمودند به شوخي پول آنرا از آنها خوستار شديم. آنها گفتند شما مي توانيد در قبال هر شيشه 50 سانتيمتري يك تا دو دلار از توريستها دريافت كنيد. كه با يك حساب سرانگشتي نفت بشكه اي 20 دلار مي توان به بشكه اي بيش از 3000 دلار فروخت. كه اين خود مي تواند بخش كوچكي از در آمدهاي اين پارك موزه باشد.

استفاده بهينه از شرايط ناهنجار

استفاده بهينه از شرايط ناهنجار نشت گاز و نفت از چشمه نفت سي برنج درون خانه ها كه سبب مسموميت، نارضائي و شكايات مردم شده است و مشكلات عديده اي را به وجود آورده است تا بدانجائيكه وزارت نفت مجبور به خريد و تخريب آن خانه ها ي اطراف اين چشمه نفت شده است و در عوض تبديل اين نقطه به محلي تفريحي آموزشي براي آموزش و تفريح شهروندان و ايرانگردان داخلي و خارجي و نقطه اي براي اشتغال تعدادي از جوانان بيكار و با سواد اين شهرستان.

1. احداث يك خط آهن كوچك توريستي:

  احداث يك خط آهن كوچك توريستي به طول 12 كيلومتر به منظور  ارتباط چاه شماره-1 مسجدسلیمان به  ساختمان موزه، چهار واحدكارخانجات بي بيان، باشگاه گلف، كارخانه برق تمبي و در ادامه يك حلقه به دور درياچه های تمبي و بازگشت در همین مسیر تا چاه شماره-1 به شرح زیر:

الف– ایستگاه اول و یا اصلی در جوار چاه شماره-1 مسجدسلیمان در محل شهرداری کنونی.

ب– در برنامه فاز 2 احداث پارک موزه بین المللی نفت و گاز مسجدسلیمان خریداری شهرداری و تبدیل آن به امکانات خدماتی برای این پارک موزه مثل تاسیسات  ایستکاه راه آهن توریستی و تاسیسات اینترنتی و اطلاع رسانی جهت بازدید کنندگان.

ج– ایستگاه دوم در محل کارخانه تقطیر بی بیان و واحد بهره برداری نمره 9 که این دو اولین کارخانجات از نوع خود در ایران و خاور میانه می باشند.

د– ایستگاه سوم در محل ساختمان اصلی موزه در بی بیان جهت بازدید گردشگران از موزه اصلی نفت و گاز واقع در جوار اولین پالایشگاه نفت و اولین کارخانه گاز در ایران و خاورمیانه.

ر– ایستگاه سوم در جوار باشگاه گلف جهت بازدید گردشگران از گلف و تاسیسات مرتبط اولین باشگاه گلف ایران و خاورمیانه.

ژ– ایستگاه چهارم  بعد از گذر از زمین های گلف و بخشی از تاسیسات نفتی و غیر نفتی ادامه این خط آهن توریستی از مسیر خط راه آهن 100 ساله صنعت نفت مسجدسلیمان بسمت کارخنه برق تمبی و توقف جهت بازدید گردشگران از اولین کارخانجات برق بخار آبی و گازی ایران و خاور میانه و در جوار دریاچه 100 ساله روبروی این کارخانجات برق.

س– ایستگاه پنجم بعد از عبور از روی سد چهار متری دریاچه روبروی کارخانجات با قدمت برق مسجدسلیمان بسمت تاج سد تمبی با ارتفاع 12 متر که در بالادست پل تمبی احداث خواهد شد خواهد رفت و بعد از عبور از روی تاج سد در ایسگاه شماره 5 کمی بالاتر و مشرف به تاج سد و دریاچه پشت آن توقف و گردشگران در آخرین بازدید خود از زیبائی و تفریحات این سد و دریاچه پشت آن استفاده خواهند کرد. و سپس در مسیر بازگشت از همان مسیر به محل چاه شماره یک باز خواهند گشت. 

اقدامات پيشنهادي:

تميز سازي محيط- احداث امكانات جرياني چشمه و تهيه نمونه براي ارائه به گردشگران – فنس و ديوار كشي در اطراف محوطه- احداث فضاي سبز – احداث پاركينگ – امكانات رفاهي و اداري – احداث راهرو مسقف – امكانات ايمني و آتش نشاني.

– در ضمن خريد و تخريب خانه هاي اطراف چشمه نفت سي برنچ در برنامه قرار دارد.

6- تاسيسات و تمهيدات ديگر

1- احداث پارك تفريحي در كنار درياچه تمبي.

2- احداث هتل 100 اطاقه با تمام تجهيزات براي گردشگران ايراني و خارجي در كنار درياچه.

3- احداث رسد خانه كوچكي در بلندي كوه مشرف به چاه 306 ژوراسيك مسجدسليمان.

4- ارتباط همه واحد هاي اصلي و فرعي موزه بوسيله راه آهن گردشگري.

5- احداث تله كابين در تپه هاي دو طرف مشرف به درياچه تمبي.

6- نصب تاسيسات بسيار قديمي و با قدمت در ميدانها، خيابانها و چهار راه هاي شهر.

7- باز سازي، حفظ و نگهداري ديگر چاههاي قديمي براي بازديد.

8- باز سازي ساختمانهاي قديمي و استفاده از آنها براي بخشي از موزه.

9- راه اندازي فرودگاه با قدمت مسجدسليمان.

10- در صورت راه اندازي پارك موزه مي توان به ترتيب وسايل و تاسيسات با قدمت ديگر كه در مكانهاي مختلف شركت قرار دارند و از گزند حوادث نجات يافته اند را به موزه افزود.

11- ترميم و بازسازي آثار باستاني سرمسجد، بردنشانده و ديگر آثار مسجدسليمان براي بازديد همزمان گردشگران واخلي و خارجي.

12- حفظ و نگهداري پل و تجهيزات باقي مانده از اولين راه آهن خاور ميانه براي بخشي از موزه.

13- طراحی واحداث یک شهرک آپارتمانی (بالاتر از 10 طبقه) در سرزمین حد فاصل سرگچ تلبزان و بردنشانده و ده کریم آباد در ارتفاع 800 متری بالاتر از سطح دریا قرار دارد و هوای آن بسیار معتدل تر از مسجدسلیمان می باشد و سبب کاهش مصرف انرژی و بسیار مزایای بیشتری خواهد شد.

اسمعيل فرهاديان

مديرفني شركت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان

 خرداد 1380