رسانه های دیگر؛ کرونا
کرونا؛ چطور احتمال خطر را برای خود و دیگران ارزیابی کنیم؟
- میشل رابرتس
- سردبیر سلامت بی بی سی
چند سوال بیش از هر سوالی در باره کرونا مطرح میشوند، چقدر احتمال دارد به کرونا مبتلا شوم؟ اگر مبتلا شوم چقدر احتمال دارد بیماریام جدی شود و بستری شوم؟ و اگر مبتلا شوم برایم خطر جانی دارد یا نه؟ برای پاسخ دادن به این سوالها و اینکه چه خطرهایی متوجه هر یک از ماست و چه خطرهایی را ممکن است متوجه دیگران کنیم، با سه نفر آشنا میشویم، با امی، مرلند و جان، سه نفر با شرایط متفاوت و آسیبپذیری متفاوت.
امی دانشجوی ۲۱ ساله
- احتمال مبتلا شدن و مبتلا کردن: زیاد
- احتمال بیماریِ شدید: کم
امی با پنج دانشجوی دیگر در خوابگاه دانشگاه کاردیف زندگی میکند و دوست دارد برای درس خواندن و معاشرت، دوستانش را ببیند. اگر او و همخوابگاهیهایش با همدیگر و دیگران زیاد معاشرت کنند، احتمال اینکه مبتلا شوند یا دیگران را مبتلا کنند زیاد میشود مگر اینکه فاصله اجتماعی را بخوبی رعایت کنند. کرونا از تماس نزدیک منتقل میشود و افراد ناقل میتوانند دیگران را مبتلا کنند بیآنکه خود علامتی داشته باشند.
ویروس کرونا با قطرکهای تنفسی که نامحسوس با سرفه و عطسه و حرف زدن منتشر میشوند، وارد دستگاه تنفس دیگران میشود. این قطرکها ممکن است روی سطوح مختلف بنشینند و اگر کسی به این سطوح آلوده دست بزند ممکن است ویروس را با دست خودش وارد دستگاه تنفسی کند. این موضوع برای امی خیلی مهم است چون او شبها در بار کار میکنند و باید دائم لیوانهای خالی مشتریان را جمع کند. به همین دلایل است که توصیه شده صورتمان را بپوشانیم و دستمان را مرتب بشوییم.
تماس نزدیک بنا به تعریف در بریتانیا یعنی فاصله یک متر یا کمتر با فردی دیگر یا پانزده دقیقه بودن در فاصله دو متری کسی دیگر. در محیطهای شلوغ و سربسته و بدون تهویه کافی و مناسب، احتمال ابتلا بیشتر از فضای باز است. اگر در محل سکونت یا جاهایی که امی میرود ویروس زیادی در گردش باشد احتمال ابتلایش زیاد میشود. امی آسم دارد که با درمان کنترل شده است و اگر به کرونا مبتلا شود لزوما حالش وخیم نخواهد شد.
بیشتر جوانان یا علامت ندارند یا علائم خفیفی پیدا میکنند. با این حال کرونا در برخی جوانهای سالم و تندرست باعث بیماری شدید شده و برخی کسانی هم که بیماری خفیفی داشتهاند دچار “عوارض درازمدت” کرونا شدهاند. بهبودی از کرونا هم الزاما مصونیت ایجاد نمیکند و احتمال ابتلای مجدد، منتقل کردن ویروس به دیگران و حتی بیمار شدن منتفی نیست.
راهنمایی و توصیه:
- مدت: هرچه طولانیتر با افراد بیشتری در تماس باشید، احتمال ابتلا بیشتر میشود
- مکان: احتمال ابتلا در فضای باز یا محیطی که تهویه مناسبی دارد، کمتر است
- جهت: اگر با فرد آلوده رو در رو در تماس قرار نگیرید، احتمال ابتلا کمتر میشود
مرلند پرستار ۵۲ ساله
- احتمال مبتلا شدن و مبتلا کردن: زیاد
- احتمال بیماری شدید: متوسط
مرلند نیمهوقت در بیمارستانی در بردفورد کار میکند. او با اتوبوس سر کار میرود و بعضی روزهای تعطیل از نوهاش نگهداری میکند. او با همسرش لستر که راننده تاکسی است زندگی میکند.
اگر مرلند کرونا بگیرد سن و تبارش او را در خطر متوسط قرار میدهد. سیاهپوستان، آسیاییتبارها و دیگر اقلیتهای قومی، بسیار بیشتر به کرونا مبتلا شده یا جانباختهاند که به شرایط زندگی و شغلهایشان مربوط میشود.
کارفرمای مرلند برای اطمینان از اینکه کار در بیمارستان او را در خطر قرار نمیدهد، برایش “ارزیابی خطر” انجام داده است. مرلند و لستر به دلیل شغلشان با دیگران سروکار دارند و از نوهشان هم نگهداری میکنند بنابراین مثلا در مقایسه با کسی که تنها زندگی میکند، دورکاری میکند و با وسایل حمل و نقل عمومی رفت و آمد نمیکند و بچه ندارد، بیشتر در معرض ابتلا به کرونا هستند.
مرلند نگران است که باعث انتقال ویروس به بیماران، همکاران و خانوادهاش شود. کارهای سادهای مثل شستن دست و استفاده از وسایل محافظت شخصی در محل کارمیتواند زنجیره انتقال را بشکند.
راهنمایی و توصیه:
احتمالها با هم جمع میشوند بنابراین به این فکر کنید که چگونه میتوانید هر احتمالی را کمتر کنید، سبک و سنگین کنید با تغییر رفتار و برنامه چطور میتوانید هم احتمال ابتلا را برای خودتان را کمتر کنید هم برای دیگران.
جان معلم بازنشسته ۷۵ ساله
- خطر مبتلا شدن یا مبتلا کردن: کم
- خطر ابتلا به بیماری شدید: زیاد
جان تنها زندگیکند. رفت و آمدش را محدود به پسرش کرده که او را یکیدوبار در هفته میبیند. جان بیماری قلبی و اضافه وزن دارد و با توجه به سنش، در صورت ابتلا به کرونا، احتمال بیماری شدید برایش زیاد است.
در مجموع احتمال بیماری شدید با افزایش سن بیشتر میشود و سن بزرگترین عامل خطرساز است. مرد بودن هم احتمال بیماری شدید را بیشتر میکند. نیاز به درمان بیمارستانی برای مبتلایان به کرونا در هر سنی میتواند پیش بیاید اما بیشتر کسانی که بیماریشان شدید شده افراد بالای ۷۵ سال و مبتلا به بیماریهای زمینهای بودهاند.
بر اساس مطالعهای که بهار امسال انجام شد، تعداد کمی، یعنی یک تا سه نفر از بین صد مبتلا به کرونا، به درمان بیمارستانی نیاز پیدا میکنند. یک پنجم بستریشدگان به مراقبت نیاز احتیاج پیدا میکنند و نیمی از کسانی که به مراقبت ویژه نیاز پیدا میکنند زنده نمیمانند.
ولی احتمال خطر ممکن است در واقع کمتر از این باشد چون بسیاری افراد علامت پیدا نمیکنند و ابتلای آنها شناسایی نمیشود.
پزشکان هم شناخت بهتری از بیماری و نحوه درمان آن پیدا کردهاند به همین دلیل شانس زنده ماندن رو به افزایش است. بنابراین بیشتر افراد، حتی اگر بشدت هم بیمار شوند، بهبود پیدا میکنند.
علاوه بر این در ماههای گذشته اطلاعات بسیاری درباره کرونا جمعآوری شده که کمک میکند هر چه دقیقتر بتوانیم احتمال خطر را ارزیابی کنیم.
جان در تماس با افراد محتاط است و سعی میکند روابط اجتماعیش را محدود کند. مواد غذایی و دارو را بیشتر پسرش میخرد و برایش میبرد. جان تلفنی با پزشکش مشورت میکند ولی میداند در صورت لزوم میتواند نزد پزشک یا برای معاینات دورهای به بیمارستان برود چون خطر بیماریهایش که ربطی به کرونا ندارند هنوز وجود دارد.
برخی برای بیشتر نشدنِ فشار کار بیمارستانها و برای پرهیز از ابتلا به کرونا، از مراجعه برای درمان خودداری کردهاند و این باعث نگرانی پزشکان شده است.
خطر ویروس کرونا برای جان زیاد است ولی او در معرض خطر آنفلوآنزا هم هست. امکان ابتلای همزمان به کرونا و آنفلوآنزا وجود دارد که بیماری شدیدی ایجاد میکند. اگر مثل جان در گروه آسیبپذیر هستید بهتر است واکسن آنفلوآنزا بزنید. این واکسن شما را در مقابل کرونا مصون نمیکند اما از ابتلا به آنفلوآنزای شدید محافظت میکند.
مراقبت از روان مثل مراقبت از بدن مهم است بنابراین سعی کنید از راه دور بیشتر با دیگران در تماس باشید تا کمتر احساس تنهایی کنید. پسر جان برایش یک گوشی هوشمند خریده تا او بیشتر با دیگران در ارتباط باشد.
توصیه و راهنمایی:
- زمستان امسال واکسن آنفلوآنزا بزنید بخصوص اگر در گروه آسیبپذیر هستید
- مراقبت از روان به اندازه مراقبت از بدن مهم است، از دیگران کمک بگیرید
چگونه خطر کرونا را کاهش دهیم؟
برخی عوامل خطرساز مثل سن را نمیتوان تغییر داد ولی راههایی هست که احتمال ابتلای خود و دیگران کم کنید:
- وزن مناسب و آمادگی جسمانی کافی احتمال بیماری شدید را کم میکند
- پرهیز از تماسهای غیرضروری با دیگران و خودداری از رفت و آمد در ساعتهای شلوغ
- سعی کنید پهلو به پهلو یا پشت سر دیگران بایستید و بنشینید و از تماس رو در رو پرهیز کنید
- تا حد ممکن بجای محیطهای سربسته، در فضای باز با دیگران ملاقات کنید
- مدت معاشرتِ نزدیک با دیگران را کوتاه نگه دارید
- در وسایل حمل و نقل عمومی و در فروشگاهها و دیگر محیطهای سربسته و شلوغ ماسک بزنید
- تهویه محیطهای بسته را بهتر کنید و مرتب پنجرهها را برای تهویه باز کنید بخصوص اگر با دیگران در فضای سربسته هستید
- در حضور دیگران بلند صحبت نکنید یا آواز نخوانید
- مرتب دستتان را با آب و صابون بشویید
- فاصله اجتماعی را رعایت کنید
- موقع عطسه و سرفه جلوی صورتتان را دستمال بپوشانید و بعد آن را دور بیندازید